O scrapbookingu część pierwsza

SCRAPBOOKING – CO SIĘ ZA TYM KRYJE

Czas rozprawić się ze scrapbookingiem. Pojemność tego słowa przyprawia o zawrót głowy. Niech poniższy post wprowadzi nieco porządku. A może przy okazji odkryjecie jakiś nieznany dotychczas aspekt tej techniki?

Scrapbooking to technika tworzenia prac plastycznych i twórczego opowiadania historii za pomocą obrazu. Gotowa praca jest kompozycją, swoistym kolażem, w którym wykorzystane są skrawki papieru (ang. scrap – skrawek), a także zdjęcia, wstążki, kawałki tkanin, tekturowe wycinanki, guziki, kaboszony i inne drobiazgi. Technikę scrapbookingu można wykorzystywać do tworzenia pojedynczych prac, na specjalnym papierze lub kawałku brystolu (taka praca nazywana jest scrapem lub layoutem). Można również tworzyć albumy i ozdabiać najróżniejsze przedmioty. Najważniejsze w scrapbookingu są: nieograniczona wyobraźnia i dobra zabawa.

Twórczość dla każdego

Każda i każdy z Was może zająć się scrapbookingiem. Możecie wypracować własny styl, który będzie adekwatny do osobowości, zdolności manualnych, wyobraźni i poczucia estetyki. Niecierpliwi skomponują minimalistycznego scrapa w kwadrans. Miłośniczki wielogodzinnego dopracowywania detali przesiedzą całą sobotę nad dwiema stronami albumu. Wirtuozi nożyczek przygotują wszystkie elementy z kolorowych tekturek samodzielnie. Kreatorzy, którym natura poskąpiła zdolności manualnych, skorzystają z dziurkaczy, pięknie przyciętych półproduktów i gotowych baz. Możecie dzielić scrapbookingową pasję zarówno z absolwentkami Akademii Sztuk Pięknych, jak i dzieciakami w wieku przedszkolnym. Liczy się chęć tworzenia.

Kategorie, style i techniki w scrapbookingu

Jak widzicie, scrapbooking to bardzo pojemna nazwa. Warto zatem wyodrębnić poszczególne specjalizacje, które powstały ze względu na rodzaj zdobionych przedmiotów lub styl i użyte materiały.

Tworzenie albumów

To jedno z najbardziej klasycznych zastosowań scrapbookingu. Albumy są zazwyczaj bogato zdobione, oprócz zdjęć mieszczą się w nich opisy, rysunki, całe mnóstwo papierowych skrawków i różnego rodzaju dodatków. Początkującym wystarczy kilka layoutów spiętych za pomocą metalowych kółek, zaawansowani tworzą albumy zbindowane sprężyną, zszywane lub klejone. Najciekawsze są takie typu „kombo”, z mnóstwem tajemnych schowków i dodatkowych, rozkładanych stron.

Ten dział scrapbookingu obejmuje tworzenie różnych pięknych rzeczy w formie książki:

• Albumy na zdjęcia – ze zdobioną okładką lub oscrapowane zarówno od zewnątrz, jak i w środku.

• Kroniki – gdzie oprócz zdjęć sporo miejsca zajmują opisy wydarzeń i różne pamiątkowe drobiazgi.

• Księgi gości – ze zdobioną w scrapowym stylu okładką i pięknymi, jednak raczej gładkimi kartami w środku. To nieodłączny element wesela lub ważnego jubileuszu.

• Przepiśniki – czyli zeszyty na przepisy. Mają zwykle zdobioną okładkę i tekturkowe przekładki, oddzielające kartki z przepisami na dania główne od deserów etc. Raczej mniej formalne i skromniejsze od albumów, mają umilać życie na co dzień.

• Kalendarze – mogą mieć przeróżne formy i poziom zdobienia. Kalendarze książkowe powinny jednak mieć trochę miejsca na zapiski.

• Notesy – z ręcznie zdobioną okładką i całym mnóstwem kartek na zapiski. Format dostosowujecie do własnych upodobań.

Pocket scrapbooking

Jakiś czas temu na rynku pojawiły się specjalne albumy z przezroczystymi kieszonkami. Wystarczy je wypełnić zdjęciami, kolorowymi tekturkami, karteczkami z napisami i… gotowe. To prosty i szybki sposób na kolekcjonowanie wspomnień.

Cardmaking

Przygotowywanie okolicznościowych, ręcznie zdobionych kartek to cały osobny dział scrapbookingu. Okazji nie brakuje. Kartkę można przecież ofiarować na ślub, urodziny, jubileusz. Cardmaking obejmuje też tworzenie zaproszeń na ważne uroczystości oraz ozdobnych kopert, które są niezastąpione, kiedy chcemy w ramach prezentu ofiarować gotówkę. Poniżej znajdziecie kilka podstawowych rodzajów kartek:

• Klasyczna kartka – rozkładana, z ozdobną okładką i miejscem na życzenia w środku.

• Kartka z okienkiem – które ukazuje środkową stronę. Często z okienka „wystają” też ozdoby 3D, np. papierowe kwiaty.

• Zaproszenie – formy przeróżne, ważna jest treść – data i miejsce uroczystości, imiona i nazwiska zapraszających i zapraszanych etc.

• Kartka kopertówka – kartka w formie koperty na gotówkę i bilecik z życzeniami – idealna jako prezent ślubny.

Cardmaking 3D

Kiedy chcemy przekazać życzenia w oryginalny sposób lub dołączyć drobny prezent, zajmujący jednak nieco przestrzeni, zamiast ręcznie robionej kartki możemy ofiarować pudełko. Idea ta sama, jednak warto wyróżnić tę osobną kategorię, która rozwija się bardzo prężnie. Jeśli szykujecie drobny upominek, koniecznie wypróbujcie trójwymiarową wersję cardmakingu i przygotujcie:

• Kartkę w pudełku – będziecie mieć pewność, że papierowe kwiaty i inne trójwymiarowe drobiazgi zdobiące kartkę będą bezpieczne. Dodatkowo pudełko daje możliwość dołożenia jakiegoś drobiazgu. Do kartki komunijnej można zatem dołożyć medalik, a do kartki walentynkowej – kolczyki.

• Exploding box – zabawne pudełko, które po zdjęciu wieczka „eksploduje” – a właściwie rozkłada się na płasko. W środku można ukryć małą zabawkę, zrolowane banknoty lub… pierścionek zaręczynowy (warto go przymocować wstążką).

• Czekoladownik – to kartka 3D, która pomieści czekoladę lub pudełko z pralinkami. Jeśli zawsze wydawało Wam się, że słodycze to nudny i bezosobowy prezent – przełamcie się i spróbujcie opakować coś pysznego w wyjątkowy sposób.

Mixed Media Scrapbooking

To już prawdziwe szaleństwo. Do gry wkraczają przeróżne media i techniki:

• Malowanie farbami – na różnych etapach, od przygotowania sobie tła w wybranych kolorach po zamalowanie gotowej już pracy farbą w sprayu.

• Embossing na gorąco – tworzenie pięknych, wypukłych wzorów o metalicznym połysku.

• Stosowanie past strukturalnych i żeli 3D – dodaje pracy przestrzenności i ciekawej struktury.

Jeśli w klasycznym scrapbookingu brakuje Wam elementów malarskich i zaskakujących, bajkowych lub futurystycznych efektów, spróbujcie techniki opartej na mixed media!

Scrapbookingowe must have

Oprócz potrzeby kreacji przyda się jeszcze kilka (albo całe mnóstwo) narzędzi oraz materiałów plastycznych. W podstawowej wersji potrzebujecie tylko kleju (nieoceniony Magic!) i nożyczek oraz mniejszych i większych kawałków papieru. Warto jednak dodać, że scrapbookerki (to zajęcie zdominowane przez kobiety) są zwykle posiadaczkami powiększającej się kolekcji „przydasi” (bo przyda się dosłownie wszystko).

Papiery i tekturki

Klasyczne „papiery do scrapbookingu” to tekturowe karty o wymiarach 30,5x30,5cm, dostępne w różnych wzorach i kolorach. Mogą mieć kolorowy nadruk z jednej lub dwóch stron. Świetnie nadają się na tło do layoutu. Równie dobrze można z nich jednak zrobić bazę do kartki, pudełka lub koperty albo pociąć papier na skrawki i ozdobić nimi pracę.

Można też zaopatrzyć się w mniejsze kartonowe ozdobniki w różnych wzorach, zarówno płaskie, jak i w wersji 3D.

Świetnym dodatkiem są gotowe, cięte laserowo grube tekturki o ciekawym kształcie. Tak wykonane ramki dodają uroku napisom i zdjęciom, a drobne przedmioty stanowią urozmaicenie pracy. Dostępne są też tekturki, z których samodzielnie złożycie drobne przedmioty w wersji 3D – to doskonałe wypełnienie exploding – boxów.

Bazy i produkty surowe

Zajmując się scrapbookingiem, można samemu zdecydować, na ile samodzielnie tworzymy prace. Jeśli nie macie w domu bindownicy, nie lubicie wycinać równych prostokątów na kartki i tworzyć tekturowych baz do zrobienia pudełka – kupcie gotowe:

• Bazy albumowe – dostępne w różnych rodzajach i formatach.

• „Surowe” pudełka do ozdabiania – w różnych kształtach i wariantach (np. pudełka z okienkiem, czekoladowniki, pudełka typu exploding box).

• Notesy – których okładki czekają na ręczne ozdobienie.

• „Surowe” kartki – w wybranym formacie, także w opcji z dołączoną kopertą.

Narzędzia do wycinania

Wszelkie „ostre narzędzia” gwarantują, że Wasze prace będą pełne ciekawych kształtów. Do wyboru są:

• Nożyczki – klasyczne i takie, które wycinają określony wzór (na przykład zygzak).

• Nożyki i skalpele – ostre, precyzyjne nożyki do papieru są nieocenionym narzędziem. Najwygodniej używać ich w komplecie z metalową linijką (w przypadku cięć po linii prostej) lub szablonami oraz specjalną, samoregenerującą matą jako podkładką.

• Dziurkacze – działają dokładnie tak, jak klasyczny dziurkacz biurowy, jednak występują w najróżniejszych kształtach (np. figur geometrycznych, zwierzątek, kwiatów, liści, esów-floresów, odcisków stóp i psich łap). Można zdobić zarówno dziurkami w danym kształcie, jak i wykorzystywać wycięte kontury, np. nakleić na swojej pracy stado motyli. Warto dodać, że dziurkacze są chyba najbezpieczniejszymi narzędziami do wycinania dla dzieci (wymagają jednak nieco siły).

• Wykrojniki – używane w specjalnych maszynkach, wycinają bardziej skomplikowane kształty niż dziurkacze. Cienkie wykrojniki nadają się głównie do papieru, te grubsze radzą sobie również z filcem, tekturką czy pianką.

Stemple i tusze

Ciekawymi i prostymi w użyciu narzędziami używanymi w scrapbookingu są stemple. Dostępne są one w przeróżnych kształtach, co w połączeniu z różnymi kolorami tuszu daje niemal nieograniczone możliwości. Popularne są stemplowe alfabety, z których można ułożyć wybrany napis. Stemple mogą być wykonane z różnych materiałów: gumy, silikonu, akrylu. Montowane są one na bloczku akrylowym, uchwycie drewnianym lub rolce. Producenci oferują stemple na stałe przytwierdzone do uchwytu lub takie, które możecie dokleić do bloczka samodzielnie lub używać bez uchwytu (trzymając brzegi stempla w dłoni). Jeśli kupujecie stemple do samodzielnego montażu (na czas użytkowania) na bloczku akrylowym, najwygodniej będzie wybrać te podklejone specjalną pianką, ułatwiającą przyklejenie stempla do bloczka.

Drobiazgi 3D

Jeśli chcecie, by Wasza praca była ciekawsza, koniecznie dodajcie jakiś drobiazg zajmujący nieco przestrzeni. Takie „wystające” elementy dodają dynamiki i są zabawnym uzupełnieniem kompozycji. Oto one:

• Kaboszony, badziki i guziki – drobiazgi wybijające się kolorystyką lub intrygujące zabawnym napisem. To dzięki nim scrapbooking jest pełen wdzięku i miłego luzu.

• Spinacze do papieru – dostępne są w przeróżnych kształtach i kolorach. Warto je przypiąć do jakiegoś elementu pracy.

• Kwiaty papierowe – niezastąpione w cardmakingu, świetnie ozdobią też okładki albumów. Warto o nich pamiętać w nadchodzącym sezonie komunijno – ślubnym.

Wstążki i filc

Dodatki rodem z kwiaciarni i pasmanterii świetnie odnajdują się w scrapbookingu. Wstążki często stosuje się jako „zamknięcie” albumów i kartek, a z filcu można wycinać ciekawe kształty i użyć w swoich pracach.

Media

Przydatne w mixed media scrapbookingu, ale chętnie używane również jako niewielkie urozmaicenie klasycznych prac. Wybór jest ogromny:

• Pasty strukturalne – niezbędne, jeśli chcecie nadać waszej pracy nieco przestrzenności i ciekawej struktury.

• Pasty „efekt rdzy i patyny” – niezastąpione do wykańczania prac w stylu industrialnym lub retro.

• Pasty woskowe – do wypełniania spękań i form strukturalnych oraz „metalizowania” powierzchni.

• Żele 3D – nadają głębi i struktury farbom.

• Mikrokulki – maleńkie kuleczki ze szkła, mogą interesująco urozmaicić strukturę.

Narzędzia i urządzenia

Kiedy scrapbooking z niewinnego hobby przeradza się w prawdziwą pasję, czas zainwestować w poważniejszy sprzęt. Oto przykłady:

• Bindownica – niezbędna do samodzielnego tworzenia albumów na sprężynie.

• Nagrzewnica – sprawdza się głównie w mixed media scrapbookingu, nieodzowna w zdobieniu metodą embossingu na gorąco (powoduje, że puder do embossingu stapia się z tuszem).

• Maszynka do wykrojników – pozwala wyciąć wyrafinowane kształty za pomocą odpowiednich wykrojników.

• Maszyna do szycia – przydatna, gdy chcecie ozdobić kartkę lub stronę albumu przeszyciami w różnych kolorach.

Podsumowanie

Uff! Jak widzicie, scrapbooking to opowieść, która nie ma końca. Gratulacje, że przeczytaliście cały post. A w kolejnych – mniejszy zakres wiedzy, ale więcej szczegółów. To pozwoli Wam zgłębić tajniki scrapbookingu po trochu, w małych porcjach.